H Καρίτσα Δολόπων είναι ένα από τα πιο παλιά χωριά της Νεβρόπολης μαζί με το Νεοχώρι και την Κερασιά. Απέχει 46 χλμ. από την Καρδίτσα και είναι κτισμένη σε 1.180 μ. υψόμετρο μέσα σε δάσος και σε έδαφος με έντονες κλίσεις, Σήμερα η Καρίτσα Δολόπων ανήκει στο Δήμο Λίμνης Πλαστήρα του Ν. Καρδίτσας και σ’ αυτή υπάγονται οι οικισμοί Αγία Μαρίνα ( Πλακωτό), η Λογγά, το Μέγα Ρέμα Ράφηνα, Αγία Παρασκευή (Παϊσέικα), Χόλιανο (Πετρωτό), και Μέγα Ρέμα.
Οι κάτοικοι είναι ντόπιοι ορεινοί, ενώ ένας μικρός αριθμός αυτών έχει σαρακατσάνικη καταγωγή. 30 είναι οι μόνιμοι κάτοικοι του χωριού το χειμώνα και ο αριθμός αυτών κατά τους θερινούς μήνες αυξάνεται σε 1.000 άτομα. Πηγές εισοδήματος είναι η κτηνοτροφία, η γεωργία, η μελισσοκομία, οι δενδροκαλλιέργειες (καρυδιές, καστανιές) και οι δασικές ασχολίες.
Το χωριό βρίσκεται στον ίδιο χώρο από τα βυζαντινά χρόνια. Στη θέση «Παλιοχώρι», λίγο μετά την Καρίτσα και κοντά στο ποτάμι, υπήρχε οικισμός των αρχαίων Δολόπων. Από τα επιφανειακά ευρήματα ο οικισμός προσδιορίζεται χρονικά στον 3ο π.Χ. αι. Σε εκκλησιαστικό βιβλίο μαρτυρείται η καταστροφή της το 1823 από το Μουσταή Πασά της Σκόδρας. Η κατασκευή των σπιτιών της Καρίτσας ακολουθεί την τυπική αγραφιώτικη αρχιτεκτονική.
Επειδή το χωριό κάηκε και το 1943 από τους Γερμανούς λόγω της συμμετοχής στην Εθνική Αντίσταση και της λειτουργίας τυπογραφείου του ΕΑΜ, έχουν διασωθεί ελάχιστα πετρόκτιστα και διώροφα σπίτια.
Η Μονή Παναγίας της Πελεκητής είναι ένα σημαντικό ιστορικό, θρησκευτικό και αρχιτεκτονικό μνημείο της περιοχής. Βρίσκεται σε απόσταση 1 χλμ. από το χωριό, σε υψόμετρο 1.400 μ., χτίστηκε πιθανόν πριν το 1500 και αγιογραφήθηκε στα μέσα του 17ου αι. Το μοναστήρι το 1939 κηρύχτηκε Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο. Ο ενοριακός ναός του Αγ. Ιω. του Προδρόμου μέσα στην Καρίτσα, κτίστηκε το 1904 στη θέση μικρότερης εκκλησίας.
Το σπήλαιο «του Γάκη» με σταλακτίτες και σταλαγμίτες, παραμένει αναξιοποίητο. Από τις υπόλοιπες σπηλιές, η πιο σημαντική είναι η διώροφη σπηλιά του Καϊμακιά στο Μέγα Ρέμα απ’ όπου πηγάζει ο Καριτσιώτης ποταμός από τις ονομαστές εκεί πηγές. Στην περιοχή υπάρχουν ακόμα οι κορυφές «Μπουρλέρο» στα 2.032 μ. και «Καραμανώλης» στα 1. 700 μ. με ωραία θέα προς τη λίμνη. Ο ποταμός Καριτσιώτης, μήκους λίγων χιλιομέτρων κυλάει τα καθαρά νερά του σε μία χαράδρα άφθαστης ομορφιάς, ανάμεσα σε έλατα, πλατάνια και ιτιές. Στο ποτάμι υπάρχουν μικρές πέστροφες και ασπρόψαρα. Ονομαστές είναι οι πετρόκτιστες βρύσες που είναι και χώροι περιπάτου. Όλη η περιοχή της Καρίτσας Δολόπων καλύπτεται από πολύ μεγάλα δημόσια δάση ελάτου, βελανιδιάς και οξυάς.
Μεγάλο διήμερο πανηγύρι με πλήθος επισκεπτών διεξάγεται κάθε χρόνο το Δεκαπενταύγουστο στην πλατεία του χωριού. Στις 23 Αυγούστου και στις 8 Σεπτεμβρίου διεξάγονται δύο άλλα πανηγύρια στην εκκλησία της Παναγίας στο Μέγα Ρέμα και στη Μονή Πελεκητής αντίστοιχα, με καθαρά θρησκευτικό χαρακτήρα. Στην Αθήνα εδρεύει ο Σύλλογος Καριτσιωτών Αθήνας «Παναγία η Πελεκητή» και ο Σύλλογος Ραφηνιωτών και Παϊσέων Καρίτσας.
