Στο πλαίσιο της προσπάθειας για την αειφορική διαχείριση και περιβαλλοντική προστασία στην περιοχή της λίμνης Ν. Πλαστήρα, η Αναπτυξιακή Καρδίτσας Α.Ε. δημιούργησε μια πρωτότυπη υποδομή για τα δεδομένα μιας ορεινής μειονεκτικής περιοχής. Η δημιουργία του Κέντρου αποτέλεσε την πρώτη προσπάθεια στην περιοχή υποστήριξης και συντονισμού των ενεργειών προς αυτή την κατεύθυνση. Το έργο χρηματοδοτήθηκε από τα προγράμματα LIFE και Ε.Π.ΠΕΡ.
Στην ευρύτερη περιοχή της λίμνης υπάρχουν δύο Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, ένα στο Νεοχώρι και ένα στο Μουζάκι. Αυτό μαρτυρεί το πλούσιο οικοσύστημα της περιοχής αλλά και την ενημέρωση των ντόπιων για τα αντίστοιχα προγράμματα.
Το Κ.Π.Ε.E.E Νεοχωρίου στεγάζεται στο παλαιό λιθόκτιστο σχολείο του Νεοχωρίου και προωθεί την επιστημονική διερεύνηση του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος μέσω προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Διαθέτει εργαστηριακό και εποπτικό εξοπλισμό για εκπαίδευση και έρευνα στους τομείς των χερσαίων, δασικών και λιμναίων οικοσυστημάτων.
Το Κέντρο αποτελεί μια περιβαλλοντική δομή για την παρακολούθηση και διαχείριση του περιβάλλοντος της περιοχής λίμνης Ν. Πλαστήρα. Υλοποιεί προγράμματα παρακολούθησης και διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής ενώ μια από τις κύριες δραστηριότητές του είναι η διεξαγωγή προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, τα οποία απευθύνονται κυρίως σε μαθητές Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, σπουδαστές των ΤΕΙ και φοιτητές των ΑΕΙ. Μπορεί να υλοποιεί ποικίλες εκπαιδευτικές δραστηριότητες (προβολές, ομιλίες, ασκήσεις και πειράματα εργαστηρίου, ασκήσεις πεδίου) με σκοπό την προώθηση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και την καλλιέργεια της περιβαλλοντικής συνείδησης στο ευρύ κοινό. Τα προγράμματά του είναι προσανατολισμένα στους θεματικούς άξονες: “νερό – υγρότοποι” και “χερσαία οικοσυστήματα”.
Τα προγράμματα του Κ.Π.Ε.Ε.Ε απευθύνονται κυρίως σε οργανωμένες ομάδες, προσφέρει όμως έγκυρη και αξιόπιστη περιβαλλοντική πληροφόρηση και στον απλό επισκέπτη που θέλει να ενημερωθεί για το φυσικό περιβάλλον της γύρω περιοχής και την αξία των χερσαίων και υδάτινων οικοσυστημάτων της.
Το Κέντρο έχει συμβάλει όχι μόνο στην εκπαίδευση και ενημέρωση πλήθους επισκεπτών (και κυρίως μαθητών, φοιτητών και σπουδαστών) άλλα και στην προβολή της περιοχής Λίμνης Πλαστήρα. Σε συνδυασμό με το Βοτανικό Κήπο Νεοχωρίου αποτελούν σημαντικές περιβαλλοντικές δομές μέσω των οποίων ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει τα πλούσια οικοσυστήματα της περιοχής, να ενημερωθεί για τη σπουδαιότητα τους και να εκπαιδευτεί για τον τρόπο προστασίας τους.
Ο Δήμος Λίμνης Πλαστήρα προωθώντας την αειφόρο διαχείριση και προστασία της περιοχής υποστηρίζει τις δομές αυτές, σε συνεργασία με εξειδικευμένα στελέχη τα οποία έχουν την ευθύνη υλοποίησης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και των προγραμμάτων ξενάγησης.
Το ΚΠΕΕΕ και ο Βοτανικός Κήπος απευθύνονται όχι μόνο σε μαθητές και φοιτητές, αλλά και σε περιβαλλοντικές και οικολογικές ομάδες καθώς επίσης σε οποιονδήποτε επιθυμεί να γνωρίσει την περιοχή και το φυσικό της πλούτο.
Στόχος
Η δημιουργία μιας περιβαλλοντικής υποδομής στην περιοχή της λίμνης Ν. Πλαστήρα για την παρακολούθηση, διαχείριση και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Παράλληλα, η υλοποίηση πρότυπων προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και ενημέρωσης σε μια αξιόλογη οικολογικά περιοχή και η ανάπτυξη του οικοτουρισμού.
Ενέργειες
- Λειτουργία του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Έρευνας & Ενημέρωσης
- Λειτουργία Υδροβιολογικού Σταθμού
- Αξιοποίηση του Βοτανικού Κήπου ως εργαστηρίου πεδίου
- Υλοποίηση περιβαλλοντικών προγραμμάτων
- Ίδρυση Πανεπιστημιακού Δάσους
- Δημιουργία Οικολογικών μονοπατιών
- Λειτουργία τοπικού γραφείου Οικοτουρισμού
- Παραγωγή εκπαιδευτικού και ενημερωτικού υλικού
Αναμενόμενα Αποτελέσματα
- Δημιουργία υποδομών υποστήριξης του περιβάλλοντος
- Εξαγωγή επιστημονικής πληροφορίας για το περιβάλλον της περιοχής
- Αναστολή της υποβάθμισης των φυσικών οικοσυστημάτων και διατήρηση του ιδιαίτερου φυσικού περιβάλλοντος
- Υποστήριξη του οικοτουρισμού και της βιώσιμης ανάπτυξης της περιοχής
- Συγκράτηση και εμπλουτισμός του ενεργού δυναμικού στοιχείου της περιοχής
- Διεξαγωγή Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Έρευνας και Ενημέρωσης
Σε ποιους απευθύνεται
Το Κ.Π.Ε.Ε.Ε. απευθύνεται σε μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, σπουδαστές των Τ.Ε.Ι. και φοιτητών των Α.Ε.Ι., νέους ερευνητές, Επιστημονικούς συλλόγους, Οικολογικές ομάδες, κτλ. Μπορεί να υλοποιεί εκπαιδευτικές δραστηριότητες (προβολές, ομιλίες, ασκήσεις, πειράματα) προωθώντας την Περιβαλλοντική εκπαίδευση για τους μαθητές όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης.
Επίσης υπάρχει η δυνατότητα υλοποίησης εκπαιδευτικών ασκήσεων στο πεδίο. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με μία εξόρμηση στα δασικά οικοσυστήματα της περιοχής (εκπαιδευτικό δάσος Μπελοκομύτη) για άμεση παρατήρηση της χλωρίδας και της πανίδας του δάσους, είτε με συλλογή δειγμάτων από τη λίμνη για την περαιτέρω μελέτη των φυσικών, χημικών και βιολογικών χαρακτηριστικών της (το κέντρο διαθέτει τον απαραίτητο εξοπλισμό: φουσκωτή βάρκα, δίχτυα συλλογής πλαγκτού, οξυγονόμετρο , κτλ.).
Ακόμα μπορεί να συμβάλλει στην περαιτέρω εκπαίδευση και κατάρτιση των σπουδαστών και φοιτητών των Βιολογικών και των Γεωτεχνικών σχολών, με τη βοήθεια του εξοπλισμένου εργαστηρίου του αλλά και μέσω του οπτικοακουστικού εξοπλισμού που διαθέτει.
Μπορεί να παρέχει τη δυνατότητα σε νέους ερευνητές να χρησιμοποιήσουν τον εξοπλισμό για την μελέτη των χερσαίων και υδάτινων οικοσυστημάτων της περιοχής. Μπορεί να προσφέρει έγκυρη και αξιόπιστη περιβαλλοντική πληροφόρηση στον απλό επισκέπτη που θέλει να ενημερωθεί για το φυσικό περιβάλλον της γύρω περιοχής και την αξία των οικοσυστημάτων της (χερσαία και υδάτινα).
Τέλος μπορεί να χρησιμοποιηθεί από διάφορους συλλόγους ή ομάδες που σχετίζονται με το περιβάλλον, ως συνεδριακός χώρος.
Χώροι
Το πέτρινο κτίσμα όπου σήμερα στεγάζεται το Κ.Π.Ε.Ε.Ε., βρίσκεται στο χωριό Νεοχώρι σε υψόμετρο 920 μέτρα, δίπλα στη λίμνη Ν. Πλαστήρα του Ν. Καρδίτσας. Επίσης παρέχει ευκολίες για τη φιλοξενία ατόμων με ειδικές ανάγκες.
Οι χώροι του συγκεκριμένα περιλαμβάνουν:
- Δύο αίθουσες εργαστηρίων, με πλήρη επιστημονικό εξοπλισμό έρευνας των χερσαίων και υδάτινων οικοσυστημάτων.
- Αίθουσα διδασκαλίας και διαλέξεων με τα απαραίτητα εποπτικά μέσα
- Αίθουσα συνεδριάσεων
- Χώρους εκθεμάτων
- Δυο εξοπλισμένα γραφεία γραμματειακής υποστήριξης
Επίσης παρέχει ευκολίες για τη φιλοξενία ατόμων με ειδικές ανάγκες.
Εξοπλισμός
Συγκεκριμένα ο εξοπλισμός του κέντρου περιλαμβάνει:
Στα εργαστήρια:
- Κινητό εργαστήριο για μετρήσεις πεδίου
- Ερευνητικά και εκπαιδευτικά μικροσκόπια
- Στερεοσκόπια
- Αυξητικές τρυπάνες
- Κατοπτρικό ρελασκόπιο
- Παχύμετρα
Επίσης διαθέτει πλήρη εξοπλισμό χημικού εργαστηρίου.
Στις αίθουσες διδασκαλίας:
- Επιδιασκόπια
- Τηλεόραση, Video, slide projectors
Στη βιβλιοθήκη:
- Εκπαιδευτικό υλικό το οποίο ανανεώνεται συνεχώς
- Εφημερίδες, περιοδικά, δημοσιεύσεις, Πανεπιστημιακά βιβλία κ.ά.
Ακόμη διαθέτει:
- Μόνιμα μικροσκοπικά παρασκευάσματα
- Θεματικούς Χάρτες (G.I.S)
- Πλήρεις Καταλόγους χλωρίδας, πανίδας και οικοσυστημάτων της περιοχής
- Μακέτες της περιοχής
- Ενυδρεία και ζωντανές αναπαραστάσεις χλωρίδας
- Εκτεταμένο φωτογραφικό αρχείο με ποικίλη θεματολογία γύρω από περιβαλλοντικά θέματα
Υπεύθυνοι
Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Νεοχωρίου υποστηρίζεται επιστημονικά από τους παρακάτω φορείς:
- Το Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τομέας Οικολογίας-Ταξινομικής, Τμήματος Βιολογίας
- Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Τομέας Ζωολογίας, Τμήμα Βιολογίας, Εργαστήριο Ζωολογίας.
- Το Τ.Ε.Ι Δασοπονίας Καρδίτσας
Δράσεις που υλοποιεί το Κ.Π.Ε.Ε.Ε.
Οι δράσεις που έχουν μέχρι τώρα υλοποιηθεί και θα συνεχίζουν να υλοποιούνται. είναι:
- Περιβαλλοντική Εκπαίδευση – ξενάγηση μαθητών Δημοτικών, Γυμνασίων και Λυκείου καθώς και Ειδικών Γυμνασίων (ΑΜΕΑ). Οι ειδικοί επιστήμονες παρέχουν έγκυρη περιβαλλοντική πληροφόρηση, σε μια προσπάθεια να δημιουργήσουν περιβαλλοντικές ευαισθησίες, γνωστοποιώντας τους φυσικού μηχανισμούς και δημιουργώντας περιβαλλοντικά «ανήσυχους» πολίτες.
- Επιμόρφωση Καθηγητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση
- Επιστημονική υποστήριξη σε σχολεία που υλοποιούν προγράμματα Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.
- Ελληνοτουρκική Συνάντηση με θέμα «Οικοτουριστική ανάπτυξη»
- Επιστημονική και τεχνική υποστήριξη του προγράμματος LIFE (υδροβιολογικός σταθμός, παρακολούθηση χερσαίων οικοσυστημάτων, πιλοτικές εφαρμογές)
- Υποστήριξη πτυχιακών μεταπτυχιακών, διδακτορικών εργασιών που αφορούν το περιβάλλον της περιοχής.
Ένα μέρος της ξενάγησης και των εκπαιδευτικών πακέτων, υλοποιείται στο Βοτανικό Κήπο Νεοχωρίου, που αποτελεί εργαστήριο πεδίου του Κ.Π.Ε.Ε.Ε.
Τρόπος Λειτουργίας & Επικοινωνία
Tο Περιβαλλοντικό Κέντρο είναι σε διαδικασία ανακαίνισης. Αναμένεται σύντομα η επαναλειτουργία του. Θα υπάρξει σχετική ενημέρωση.